ریسندگی چیست و چه مراحلی دارد؟

ریسندگی در واقع به مجموعه مراحل و فرآیندهایی که به تولید نخ منجر می‌گردد اطلاق می‌شود، این صنعت دارای قدمتی طولانی است، زیرا نیاز انسان به پوشاک و منسوجات از گذشته تا به امروز؛ پایدار بوده است، البته امروزه از نخ علاوه بر صنعت پوشاک در صنایع مختلف دیگری همچون تولید فرش، طناب و غیره نیز استفاده می‌شود.

در این مقاله قصد داریم به بررسی اینکه ریسندگی چیست و چه مراحلی دارد بپردازیم و با تاریخچه آن بیشتر آشنا شویم، برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه با ایران آستری همراه باشید.

ریسندگی چیست؟

به طور کلی می توان ریسندگی را تحت عنوان فرآیند تبدیل انواع الیاف و رشته‌ها به نخ توصیف نمود، اگر چه این صنعت در گذشته به صورت بسیار ابتدایی و سنتی انجام می‌گرفت، اما امروزه شاهد پیشرفت‌های چشمگیر در این زمینه هستیم، تنوع مواد اولیه مورد استفاده در این زمینه می‌تواند زمینه ساز استفاده از تکنیک مختلف و دستگاه‌های متفاوت تولید نخ گردد، اما به طور خلاصه ریسندگی را شامل مراحل اصلی کشش دادن الیاف و موازی کردن آن‌ها، مرحله تاب دادن و پیچاندن نخ دانست.

تاریخچه صنعت ریسندگی

قدمت تولید نخ و منسوجات به قدمت انسان خردمندی است که سعی داشت حتی بدون استفاده از شکار نیز، پوششی برای خود بیابد. این موضوع را می‌توان به دوره نوسنگی نسبت داد، دوک‌های چوبی ابتدایی ترین تجهیزات مورد استفاده برای تولید نخ بودند، به طوری که الیاف طبیعی با کمک این دوک‌ها تابیده و تبدیل به رشته‌هایی می‌شدند که با آن با روشی خاص البسه را نه به شکل امروزی بلکه بسیار ابتدایی تولید می‌کردند. در قرن چهاردهم تلاش‌هایی به منظور پیشرفت و ماشینی کردن این فرآیند انجام شد، تولید دوک های پیچیده‌تر در هند و اروپا از جمله پیشرفت‌های ابتدایی در این زمینه بود، در ادامه چرخ‌های جدید در قرن شانزدهم تولید گردید، در قرن هجدهم ریچارد آرک رایت ماشین ریسندگی را اختراع نمود که زمینه ساز تحولی چشمگیر در این صنعت بود، این نوع ماشین آلات توانستند سرعت تولید را افزایش دهند و ضمن کاهش هزینه‌ها، تولیدات با کیفیت‌تری را ارائه دهد، از آن زمان تا کنون شاهد پیشرفت و تنوع ماشین آلات و تکنیک‌های مورد استفاده در این حوزه هستیم.

انواع ریسندگی

تقسیم بندی‌های متفاوتی از انواع روش‌های تولید نخ وجود دارد، به طوری که در یک نوع دسته بندی، بر اساس الیاف به کار رفته به ریسندگی پنبه ای، فاستونی، نیمه فاستونی و پشمی اشاره کرد، از طرفی بر اساس تکنیک‌های به کار رفته در روند تولید نیز تقسیم بندی دیگری وجود دارد که از این جمله می‌توان به روتور پایان باز، چرخه‌ای، اصطکاکی، جت هوا، گردبادی، گریز از مرکز، سریع و غیره اشاره کرد.

از پارامترهای تاثیر گذار بر انتخاب تکنیک ریسندگی می توان طول الیاف، قطر و ضخامت الیاف و میزان فر و موج آن‌ها اشاره کرد. در فروشگاه ایران آستری علاوه بر ارائه بهترین انواع پارچه، تلاش می‌کنیم تا اطلاعاتی در زمینه تخصصی پارچه و ریسندگی در اختیارتان قرار دهیم.

ریسندگی پنبه ای

ماشین‌ها، قطعات و مراحل تولید نخ، مطابق با الیاف پنبه‌ای طراحی گردید، اما برای تولید سایر الیاف می‌بایست؛ تغییراتی در این ماشین‌آلات اعمال می‌شد، مهندسین توانستند در تکنیک جدید، تولید نخ کار شده و همچنین تولید نخ شانه شده را نیز فراهم کنند.

ریسندگی فاستونی

ریسندگی فاستونی با نام الیاف بلند نیز شناخته می‌شود، ماشین آلات این روش متفاوت بوده و سرعت بالایی نیز دارند، ابتدا این سیستم برای الیاف پشم طراحی گردیده بود و با گذشت زمان با تغییراتی که صورت گرفته امکان کاربرد الیاف مصنوعی و ترکیبی نیز فراهم شده است.

ریسندگی نیمه فاستونی

این تکنیک نیز نوعی روش تولید نخ غیر ممتد بلند است البته به استثنای شانه زدن، مراحل مشابهی با ریسندگی فاستونی دارند.

ریسندگی پشمی

این روش تولید نخ، مراحل کوتاه‌تری را دارد و در گروه تولید نخ الیاف بلند قرار دارد، ضخامت نخ‌های حاصله نسبتا بیشتر بوده و تابیدگی کمتری دارند. به همین دلیل به نسبت مقاومت کششی کمتری را قادر به تحمل هستند.

مراحل ریسندگی

مراحل تولید نخ بر اساس نوع آن و تکنیک مورد استفاده می‌تواند متغیر باشد، در ادامه با مراحل تولید الیاف کوتاه آشنا خواهیم شد:

• مخلوط کردن

مراحل ریسندگی الیاف کوتاه با آماده سازی و مخلوط کردن الیاف آغاز می‌شود، در این مرحله الیاف از هم باز شده و ضایعات آن خارج می‌گردد، این مرحله با هدف یکنواخت سازی و تا حدی موازی سازی مواد انجام می‌پذیرد.

• کاردینگ

ماشین آلات این مرحله سبب باز کردن، تمیز کردن و در هم آمیختن الیاف شده که خروجی آن الیاف به هم پیوسته‌ای به نام فیتیله است که در مراحل بعد مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

• شانه زنی (Combing)

در مرحله شانه زنی الیاف کوتاه حذف خواهد می‌شود، لازم به ذکر است که در روند تولید پارچه‌های پشمی این مرحله به کار نمی‌رود.

• چند لا کنی و کشش

وقتی ریسندگی به این نقطه می‌رسد، الیاف یکنواخت‌تر گردیده و طی کشش‌های اعمال شده، فیتیله‌ها نازک‌تر می‌شوند، باید توجه داشته باشید که میزان کشش لازم بسته به نوع نخ متغیر خواهد بود.

• مرحله نیم تاب و تمام تاب

در این مرحله از تولید نخ، فیتله‌ها تحت کشش و تابیدن قرار می‌گیرند، دستگاه فلایر با کشش و کمی تاب سبب تولید نیمچه نخ می‌گردد، در ادامه این روند؛ دستگاه تمام تاب با ایجاد کشش و تاب بیشتر به تولید نخ نهایی می‌انجامد.

• رینگ

در این مرحله از ریسندگی الیاف، نخ استحکام لازم را پیدا می‌کند و در ادامه روی ماسوره‌های مخصوص پیچیده می‌شود.

• بوبین پیچی

در آخرین مرحله تولید نخ که اصطلاحا به آن بویین پیچی گفته می‌شود، بسته‌های بزرگتر نخ با گره زدن نخ‌های ماسوره‌ها تولید خواهد شد.

جمع بندی

در این مقاله به نکاتی پیرامون مراحل و روند تولید نخ اشاره شد، همان طور که ذکر شد روش‌ها و مراحل ریسندگی ارتباط مستقیمی با نوع الیاف و مواد اولیه‌ی مورد استفاده در این زمینه دارد، بسته به نوع الیاف تکینک‌‌های تولید نخ پنبه‌ای، فاستونی، نیمه فاستونی و پشمی وجود دارد، مخلوط کردن، کاردینگ، شانه زنی، چند لا کنی و کشش، نیم تاب و تمام تاب، رینگ و بویین پیچی از جمله مراحلی است که در روند تولید نخ الیاف کوتاه اجرا می گردد، بسته به الیاف به کار رفته و تکنیک‌های تولید نخ، استحکام محصولات خروجی نیز متغیر خواهد بود.